ÖRÜMCEK MAYMUN (Ateles)

Örümcek maymun, Yeni Dünya cambazlarının

şampiyonudur. Hafif ve ince vücudu, uzun ve

örümceğimsi bacakları ve cisimleri kavramaya,

bütün maymunlarınkinden daha elverişli olan,

son derece uzun kuyruğu dolayısıyla derhal

tanınır. 

Örümcek maymun un kuyruğundan bahsetmeye

değer. Yirmi üç omurdan meydana gelen bu

kuyruk 60 santim uzunluğunda, yani hayvanın

yuvarlak kafası ve kısa vücudunun toplamından

biraz daha uzundur. Son derece hisli olup, ucu

çıplaktır ve dokunduğu her şeyi sıkıca

kavrayabilir. Bu kuyruğa bir beşinci el demek

doğru olur. Maymun, bu harikulade kuyruğuyla

dallara asılınca, dört eli serbest kalır. Bu kuyruk

aynı zamanda hayvanın, elleriyle uzanamayacağı

meyvaları koparmasına da yarar. 

Örümcek maymun, normal olarak dalların üst

yüzlerinde dört ayak üzerinde dolaşır ve

kuyruğunu sırtının üzerinde taşır. Üstünde

bulunduğu daldan bir başkasına geçmek istediği

vakit, bu dala kuyruğu ile asılır ve böylece

sallanarak öbür dalı yakalar.

9 Metre öteye sıçrar:

Örümcek maymun un kolları bacaklarından uzun,

elleri ise hemen hemen ayakları kadardır.

Paşparmağı olmadığı için, cisimleri kavramada,

ellerinin bu maymuna faydası olmaz. Fakat

sıçramada üzerine yoktur. Örümcek maymun bir

sıçrayışta 9 metre öteye fırlayabilir veya kendini

6 metreden aşağı bırakabilir. Ağaçların arasındaki

normal hızı saatte 6-7 kilometredir. Pek az

maymun çeviklik yönünde onunla boy

ölçüşebilir. 


Klan hayvanı olan örümcek maymunlar, küçük

gruplar halinde yaşarlar. Bu sürüler mesela,

birkaç dişi ile yavruları, bir erkekle birkaç dişi ve

yavruları veya sadece erkeklerden ibaret bir

grup olabilir. Bekarlar sürüsü çok kere on

maymundan meydana gelir. Küçük sürüler bazen

birleşip otuz, otuz iki üyelik erkekli ve dişili bir

takım haline gelirler. 

Örümcek maymunların başlıca yiyeceği meyva

ise de az olaraktan kuş, çiçek ve böcek de yer.

Bazen sığ sulara girerek balık tutar. En hareketli

zamanı sabah erken ve akşamleyin güneş

batarkendir. Bir bölgede yiyecek azalmaya yüz

tutarsa, koloni başka yere göç eder. 

Yüzünde hüzünlü bir ifade olan örümcek

maymun, sevimli ve zeki sayılabilecek bir

yaratıktır. Fakat yabancılardan pek hoşlanmaz.

4 veya 5 kilo ağırlığında kuru dalları, altından

geçen turistlerin başına attığı görülmüştür.


Örümcek maymun larda aile hayatı:

Örümcek maymun un belli bir çiftleşme zamanı

yoktur. Fakat yılın bazı mevsimlerinde öbür

maymunlarla kıyaslanırsa daha fazla yavru

dünyaya gelebilir! Yavru örümcek maymun,

hayatının ilk ayında annesinin karnının üzerinde

yoeluluk eder. Bundan sonra annesinin sırtına

geçer. Bu gezintiler esnasında, yavru,

kuvruğunu annesininkine dolar. 

Anneler yavrularına çok dikkat ederler. Tehlike

halinde dişi, dal üzerinde dinlenen bebeğini

yakalayıp sırtının üzerine yerleştirir ve uzağa

kaçırır. Yavrular on aylık oluncaya kadar anneye

muhtaçtır. 

Örümcek maymun soydaşlarına yardım eder. Bir

keresinde beş arkadaşının bulunduğu sarmaşığın

ucunu tutarak, o maymunların kendi bulunduğu

ağaca geçmelerini sağlamıştı. Onun yardımı

olmasaydı, öbür beş maynum bu işi

başaramayacaklardı. 

Genç örümcek maymunlar oyundan pek

hoşlanırlar. Bu oyunların başlıcası da güreştir.

Oyuna başlarken kuyruklarından bir yere asılırlar.

Bazen dört maymunun bu vaziyette oynaştıkları

görülür. 

Güney Meksika ile Bolivya arasındaki bütün

tropikal ormanlarda örümcek maymunlara

rastlanır. Değişik türler birbirlerine çok benzerler.

Kimi tamamen siyah, kiminin kaba ve yünümsü

kürkü altın sarısı yahut kızıl kahverengidir. Brezil

ya nın, aile adı, Brachyteles olan yünlü örümcek

maymunu miriki de birçok bakımlardan onlara

benzer. Yalnız bu maymunun renkleri ötekiler

kadar parlak değildir; kızınca yüzünün parlak

kırmızı rengi büsbütün koyulaşır. 

Yünlü maymun (Lagothrix), bunlardan çok

farklıdır. Yeni Dünya nın en büyük

maymunlarından olan bu sevimli yaratığın gayet

sık, yünümsü bir kürkü ve tepesinde fırça gibi

kılları olan mermi biçiminde bir kafası vardır.

Tabiat bilgini Darwin onu insana çok

benzetmiştir. Yünlü maymun, Yukan Amazon

havzasında yaşar ve bura yerlileri tarafından eti

için çok avlanır. Ayaklarını bir dala, uzun

kuyruğunu ise başka bir dala bağlamak suretiyle

kendini hamak şekline sokarak dinlenir. Bazen de

kuyruğundan asılarak ağaçların arasında sallanır.