
Piranha kelimesi yerli dilinde makas anlamına gelir.
Yerliler piranha çenelerini makas olarak kullanırlar.
Piranhaların keskin dişleri vardır. Bu tamamen doğadaki
beslenişlerine göre evrimleşmiş bir diş yapısıdır. Sivri
dişler etleri parçalamak için, düz ama keskin dişler ise
sert yapılı meyve ya da tohumları kesebilmek için idealdir.
Amazon Nehri'nde belli zamanlar haricinde piranhalar
neredeyse leş bulamazlar. Bu zaman kuraklık mevsimidir.
Kuraklık zamanı nehir kolları kurumaya başlar ve ufak
gölcükler meydana gelir. Bu gölcüklerde piranhalar bol bol
yiyecek bulurlar. Oksijen azalmaya başladıkça dayanıksız
balıklar teker teker ölür ve piranhalar için bu ziyafet zamanı
anlamına gelir. Her ne kadar diğer balıklardan daha
dayanıklı bir yapıya sahip olsalar bile biran önce yağmurlar
başlamaz ise onlarda teker teker ölmeye başlarlar. Bu
arada oksijeni dengeli kullanmak adına yaşlı ve dayanıksız
balıklar yenerek yok edilir. Bu genç balıkların hayatta kalıp
üreyebilmesi için yapılan bir yamyamlıktır.
Yağmurlar kısa zamanda başlamadığı taktirde oksijen
yetersizliğinden ölen piranhalar timsahlar, etçil su kuşları,
su samurları ve diğer amazon yaşayanları için ziyafet
anlamına gelir.
Yağmurların başlaması ile sular yükselir ve piranhalar
sürülerine dahil olurlar.
Bahar aylarına kadar çok az yiyecek bulabilen aç
piranhalar, bahar geldiğinde üremeye başlayan su
kuşlarının bulunduğu ağaçların altında gezip suya düşen
yavruları yerler. Tabi onlardan önce timsahlar devreye
girmezse.
Piranhaların en büyük düşmanlarından olan timsahlar
piranha ile beslenmeyi çok severler. Bu yüzden eğer bir
timsah kuşa piranhalardan önce saldırırsa piranhaların
yapabilecekleri tek şey etrafında dolanıp son olarak
artıkları yemek için beklemektir. Ancak birde timsahtan
daha çok piranha seven bir canlı vardır ki oda su
samurlarıdır. Su samurları günde 25-30 adet piranha
yiyebilirler. Ancak piranha bulamadıkları taktirde diğer
balıkları yerler. Piranhalar samurların temel besinleri
haline gelmişlerdir.
Aslında piranhaların en büyük düşmanları biz
insanlardır. Çünkü yerliler samurların tükettiği
piranhadan daha fazlasını tüketirler. Özellikle
kuraklık zamanı piranhaları kolay yakaladıkları için
çok çeşitli piranha yemekleri yaparlar.
Piranhalar söylediğimiz gibi leş yiyicisidir ve şu ana
kadar duyulmuş bir insan saldırısı yoktur. Ancak
amazonun bazı köylerinde nüfus sayımı
yapılmamaktadır. Her ne kadar yerliler herkesten
daha bilinçli olmalarına karşı balık yakalarken,
banyo yaparken (nehirde yıkanırlar) ya da çamaşır
yıkarken suya düşüp piranha saldırısından ölen
mutlaka olmuştur. Fakat bu varsayımdır amazondan
çıkartılmış insan iskeletlerinde bile otopsi sonucu
piranha dişine rastlanmamaktadır. Genellikle
timsahlar ön planda olur piranha hiçbir şekilde
insan ya da suya giren iri canlılara saldırmaz.
Piranhalar, aslında karınlarını doyurma iç güdüsü ile
saldırırlar. Korku filmlerinde ise bu konu çok fazla
abartılmıştır, insanın saldırganlığı ile piranhalarınki
asla ve asla kıyaslanamaz bile.
Kırmızı piranha (Pygocentrus nattereri):
En çok bakılan piranha türüdür.
En sevdiği yemek japon balığı veya diğer tombul
balık türleridir. Ama bizler akvaryum ortamında bir
balığı bir diğerine yem edilmesine karşıyız, bunlar
yerine küçük omurgasızlardan oluşan canlı yemler
verilmelidir. Yada bu balık illa ki küçük balıklarla
beslenmek isteniyor ise yabani balıklar verilebilir.
Dikkat edilmesi gereken en önemli husus; kendini
bilim adamı sanan bazı akvaryumcuların size bu tür
yerine "pacu" denilen ot piranhasını vermeye
çalışmaları ve ahkam kesmeleridir.
Piranhalar hususunda bilinen en büyük yanlış
kayıtsız olarak her şeye saldırdıkları yedikleri ve
kana susamış birer canlılar olduklarıdır.Bu
kesinlikle doğru bir tanımlama değildir, asla zevk
için öldürmezler bu yüzden piranha akvaryumlarında
başka balıklarında yüzdüklerini görmek sizleri
şaşırtmasın.
Özellikle amazon için hayati önem taşıyan görevleri
vardır bunlardan en önemlisi leşleri hızlı bir şekilde
tüketerek etrafa yayılacak hastalık mikrop v.b
şeylerin önüne geçmiş olurlar.Beslenme açısından
sınır tanımadıkları ve ayırım yapmadıkları tek zaman
kuraklık zamanıdır.Sağlam olsun olmasın
yiyebilecekleri her şeye hatta kendi türlerine bile
saldırıp bu zorlu dönemi atlatmaya çalışırlar.Onu
haricindeki dönemlerde büyük ve sağlıklı balıklara
pek rağbet etmezler genelde kendilerine daha iyi
fırsatlar ararlar.
Burada bir paranaaade Serrasalmus cinsi
piranhalar için açalım, bunlar yapı itibarı ile sürü
halinde dolaşmayı pek sevmeyen balıklardır.
Serrasalmus spilopleura, Serrasalmus maculatus
ve serrasalmus geryiler ise çok büyük olmayan
sürüler oluşturdukları bilinmektedir.Bunları istisna
olarak niteleyebiliriz ailenin çoğunluğunu oluşturan
türler ise genelde asalak bir beslenme tarzını
seçerler özellikle büyük balıkların protein yönünden
zengin olan kuyruk ve yüzgeçleri ile beslenirler ama
uygun fırsatları da yakaladıkları takdirde
değerlendirirler.Tabi bu tür ülkemizde çok az
insanda bulunan balıklardır.Genelde tanklarında tek
olarak beslemektedirler
Yukarıda ki bölümde anlattığım genel olarak
beslenme karakterleri ve doğal ortamlarında ki
beslenme şekli idi şimdi ise akvaryum ortamında
nasıl sağlıklı besleyebiliriz ona gelelim.